Bereik ons

Contactgegevens HerikVerhulst

Tel: +31 10 41 000 55

Email: info@herikverhulst.nl

Contactformulier: Klik hier

Adres:
“Wilhelminatoren”
Wilhelminaplein 16
3072 DE Rotterdam

Contactgegevens Herik & Verhulst

Tel: 010 41 000 55

Email: info@herikverhulst.nl

Contactformulier: Klik hier

Adres: Klik hier

Update tijdelijke wet turboliquidatie

Een onderneming beëindigen buiten faillissement: Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie maakt dit minder gemakkelijk

Wat is een turboliquidatie en waarom deze tijdelijke wet?

Het is mogelijk om een rechtspersoon te ontbinden als deze geen baten heeft (ook als deze nog schulden heeft). Bij een dergelijke wijze van ontbinden houdt de desbetreffende rechtspersoon op met bestaan op het moment dat het besluit tot ontbinding wordt genomen; de vereffeningsfase wordt namelijk overgeslagen, omdat er niets is om te vereffenen. Omdat een rechtspersoon door deze ontbinding zeer snel ophoudt te bestaan, wordt deze ontbindingswijze ook wel een “turboliquidatie” genoemd.

De turboliquidatie is weliswaar een instrument dat in vele situaties geschikt is om een rechtspersoon c.q. onderneming te beëindigen, maar het is ook een instrument dat door malafide bestuurders kan worden gebruikt om een faillissement te ontlopen (waardoor geen curator meer over de schouders van de bestuurder(s) zal meekijken). De angst bestaat – en die is volgens ons terecht – dat malafide bestuurders in sommige situaties namelijk toewerken naar een situatie waarin geen sprake meer is van baten. Hierdoor zal na een ontbindingsbesluit de rechtspersoon ophouden te bestaan, terwijl er wel schuldeisers onbetaald achter kunnen blijven. Ondanks dat schuldeisers in dergelijke situaties soms nog de bestuurders aansprakelijk kunnen stellen of andere (juridische) stappen kunnen zetten, is het voor hen vaak niet eenvoudig om actie te ondernemen ten opzichte van de bestuurders van ontbonden rechtspersonen. Dit komt met name doordat zij een (grote) informatieachterstand hebben.

Mede om deze reden is op 16 februari 2023 de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie aangenomen door de Tweede Kamer (wij zullen hierna ook wel spreken over “de tijdelijke wet”). Wanneer de tijdelijke wet in werking treedt is nog niet geheel duidelijk, dit mede omdat de wet ook nog moet worden goedgekeurd door de Eerste Kamer.

Zodra de tijdelijke wet is ingevoerd, zal deze twee jaar van kracht zijn. Uiterlijk 21 maanden na inwerkintreding, zal de Minister voor Rechtsbescherming een verslag over de werking van deze tijdelijke wet naar de Staten-Generaal moeten sturen, zodat kan worden beoordeeld of de tijdelijke wet een “permanente wet” moet worden.

De kern van de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie

Toen de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie nog “slechts” een wetsvoorstel was, schreven wij al deze update. Ten opzichte van het wetsvoorstel, zijn er geen (grote) wijzigingen doorgevoerd. Bij de inwerkingtreding geldt in situaties waarin een rechtspersoon wordt “geturboliquideerd” dan ook (nog steeds) dat het bestuur binnen veertien dagen na de ontbinding bepaalde stukken c.q. informatie moet deponeren bij de Kamer van Koophandel. Het gaat dan onder meer om:

  1. een balans en een staat van baten en lasten met betrekking tot het boekjaar waarin de ontbinding plaatsvindt. Als er over dat jaar nog geen jaarrekening openbaar is gemaakt, dan moet (eveneens) een balans en een staat van baten en lasten over het voorgaande boekjaar openbaar worden gemaakt;
  2. een beschrijving van de oorzaak van het ontbreken van baten op het tijdstip dat de rechtspersoon wordt ontbonden;
  3. als daarvan sprake is: de wijze waarop de baten van de rechtspersoon te gelde zijn gemaakt en de wijze waarop de (eventuele) opbrengsten zijn verdeeld;
  4. indien de schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven: de redenen waarom zij geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven; en
  5. de jaarrekeningen over de boekjaren die vooraf zijn gegaan aan het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden, in voorkomend geval inclusief de accountantsverklaring. Als de jaarrekeningen steeds op correcte wijze zijn gedeponeerd, dan geldt dit vereiste – uiteraard – niet.

 

Zodra deze stukken c.q. informatie zijn/is gedeponeerd, dient het bestuur de schuldeisers van de ontbonden rechtspersoon direct schriftelijk mededeling te doen van het feit dat de stukken zijn gedeponeerd. Aan de hand van de gedeponeerde stukken en informatie kunnen schuldeisers vervolgens nagaan en controleren of misbruik is gemaakt van de mogelijkheid om de rechtspersoon te turboliquideren, althans in theorie. Wij vragen ons namelijk af of malafide bestuurders – en daar lijkt deze wet met name voor te zijn geschreven – dusdanige informatie gaan verschaffen dat schuldeisers daar ook daadwerkelijk iets aan hebben en iets mee kunnen.

Sancties voor bestuurders die niet voldoen aan de (informatie-)verplichtingen die volgen uit de tijdelijke wet

Indien een rechtspersoon wordt geturboliquideerd en schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald achterblijven, dan kan de rechtbank op verzoek van het Openbaar Ministerie in bepaalde gevallen een bestuursverbod en een boete opleggen aan de bestuurders van de ontbonden rechtspersoon.

Zo kan een bestuursverbod en een boete worden opgelegd als niet is voldaan aan de (informatie-)verplichtingen zoals hiervoor genoemd. Dat kan ook als de desbetreffende bestuurder doelbewust één of meer schuldeisers heeft benadeeld. Een ander geval waarin een bestuursverbod en een boete kan worden opgelegd, is het geval waarin de desbetreffende bestuurder in de twee voorafgaande jaren ten minste tweemaal eerder betrokken was bij een faillissement van een rechtspersoon of bij een turboliquidatie en hem/haar daarvan een persoonlijk verwijt treft.

Gevolgen voor schuldeisers en bestuurders van ontbonden rechtspersonen

Na invoering van de tijdelijke wet, zullen schuldeisers (als het goed is) minder vaak geconfronteerd worden met een wederpartij die “opeens” niet meer bestaat – hetgeen zich op dit moment voor kan doen. Na invoering van de tijdelijke wet, geldt namelijk dat het bestuur van een ontbonden rechtspersoon de schuldeiser(s) moet informeren over de turboliquidatie, waardoor de schuldeisers het bestuur (achteraf) alsnog kunnen controleren. Dit zorgt (indirect) dus voor meer bescherming van schuldeisers. Al geldt hierbij wel dat het maar de vraag blijft of malafide bestuurders ook daadwerkelijk informatie aan de buitenwereld gaan verschaffen waaruit volgt dat zij niet correct hebben gehandeld.

Voor bestuurders van rechtspersonen die in zwaar weer verkeren en die overwegen een rechtspersoon te (turbo)liquideren verandert er dus veel. Waar in veel gevallen op dit moment vrij gemakkelijk wordt overgegaan tot het turboliquideren van een rechtspersoon, zullen bestuurders – na invoering van de tijdelijke wet – moeten voldoen aan bepaalde verplichtingen. Hierdoor zal het bestuur van een rechtspersoon in problemen moeten nagaan of zij voldoen aan de voorwaarden voor een turboliquidatie en zich bewust moeten zijn van de informatieverplichtingen die op hen als bestuurder(s) rusten. Ook zullen zij zich ervan bewust moeten zijn wat de (strafrechtelijke) gevolgen kunnen zijn wanneer zij niet aan deze verplichtingen voldoen.

Wij zullen de komende tijd het wetgevingsproces rondom de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie op de voet (blijven) volgen en houden u op de hoogte van eventuele ontwikkelingen. Overweegt u op dit moment een bedrijfsbeëindiging (al dan niet via een turboliquidatie) of overweegt u uw onderneming te herstructureren, dan is het verstandig om u tijdig te laten informeren over de verschillende mogelijkheden en de vereisten die (zullen) gelden. U kunt daarover contact opnemen met ons team Herstructurering & Insolventie.

Deze publicatie heeft slechts ten doel algemene informatie te verschaffen omtrent de daarin opgenomen onderwerpen en vormt geen juridisch advies in een concrete zaak. Deze publicatie is met zorgvuldigheid samengesteld, maar HerikVerhulst N.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de inhoud van deze publicatie. Aansprakelijkheid kan uitsluitend worden aanvaard voor concrete op verzoek uitgebrachte juridische adviezen.